Οι 10+1 παρεμβάσεις για την βία στα πανεπιστήμια

“Θα υπάρξουν κυρώσεις, ακόμη και έκπτωση, αν δεν ανταποκριθείτε στις υποχρεώσεις σας”

Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου με τους Πρυτάνεις των δημόσιων πανεπιστημίων της χώρας. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης παρουσιάστηκε δέσμη 11 παρεμβάσεων που έχει καταρτίσει η κυβέρνηση για την ενίσχυση του υφιστάμενου πλαισίου, ώστε να θωρακιστεί περαιτέρω και να εμπεδωθεί η ασφάλεια στα ΑΕΙ, προς όφελος ολόκληρης της πανεπιστημιακής κοινότητας.

Τονίστηκε πως κοινή επιδίωξη είναι η απρόσκοπτη λειτουργία των πανεπιστημίων, σε συνθήκες ασφάλειας και με πραγματικό ακαδημαϊκό άσυλο, ενώ αναγνωρίστηκε από όλους η ορατή πρόοδος που έχει επιτευχθεί στην αντιμετώπιση φαινομένων παραβατικότητας την τελευταία εξαετία.

Επισημάνθηκε ότι η πολιτεία θα συνεχίσει να υποστηρίζει και να ενισχύει τις διοικήσεις των πανεπιστημίων στο έργο τους, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του κάθε ιδρύματος, ενώ τονίστηκε η υποχρέωση της διοίκησης του κάθε πανεπιστημίου στην εφαρμογή της συγκεκριμένης νομοθεσίας ως οφειλόμενης ενέργειας. Η μη εφαρμογή θα έχει ως αποτέλεσμα διοικητικές κυρώσεις που μπορεί να φτάσουν μέχρι και την έκπτωση από το αξίωμα του Πρύτανη.

Συζητήθηκε, παράλληλα, η διεύρυνση της έννοιας της ασφάλειας στα ΑΕΙ, με έμφαση στην κυβερνοασφάλεια αλλά και μέσω της υιοθέτησης βέλτιστων πρακτικών πολιτικής προστασίας στις πανεπιστημιακές εγκαταστάσεις, με αρκετούς Πρυτάνεις να επισημαίνουν πως έχουν ήδη μεριμνήσει για τακτικές ασκήσεις εκκένωσης κτηρίων και για συστήματα ειδοποίησης σε περίπτωση φυσικών καταστροφών.

Οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης προβλέπουν

-Κατάρτιση εσωτερικών κανονισμών από όλα τα ΑΕΙ έως το τέλος του έτους και εκπόνηση ή επικαιροποίηση Σχεδίων Ασφαλείας και Προστασίας έως το τέλος Ιουλίου

-Θέσπιση ενός Πειθαρχικού Συμβουλίου ανά ίδρυμα και άμεση συγκρότησή του

-Καθιέρωση αυτοδίκαιων κυρώσεων για όσους παρανομούν

-Ειδικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση ποινικά κολάσιμων συμπεριφορών, που περιλαμβάνει αναστολή φοιτητικής ιδιότητας για έως 24 μήνες για φοιτητές σε βάρος των οποίων ασκούνται ποινικές διώξεις (ανάλογα με την εξέλιξη της ποινικής δικογραφίας)

-Επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης. Στο πλαίσιο αυτό, θα οριστεί Αντεισαγγελέας Αρείου Πάγου ο οποίος θα έχει την πανελλαδική εποπτεία αδικημάτων που απορρέουν από περιστατικά πανεπιστημιακής βίας

-Όσοι καταστρέφουν πανεπιστημιακή περιουσία θα είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν για την αποκατάστασή της

-Ενίσχυση των μέσων φύλαξης των πανεπιστημιακών χώρων, με την εγκατάσταση συστημάτων πρόσβασης, ταυτοποίησης και καμερών και προσθήκη προσωπικού ασφαλείας -Σύσταση Εθνικού Παρατηρητηρίου Βίας, για τη συστηματική καταγραφή και παρακολούθηση όλων των προβλημάτων, αλλά και τη διασφάλιση λογοδοσίας

-Πλήρης στελέχωση των Μονάδων Ασφαλείας των ΑΕΙ

-Σταθερή συνεργασία μεταξύ των πανεπιστημίων και της Ελληνικής Αστυνομίας, με σαφείς όρους και συνεννοήσεις

-Σχέδιο πρόληψης παραβατικών συμπεριφορών, που θα συμβάλλει στην καλλιέργεια μιας κουλτούρας μηδενικής ανοχής ως προς τη βία

Κυρ. Μητσοτάκης: Αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση να νιώθουν όλες και όλοι ασφαλείς στις σχολές τους

Στην εισαγωγική του τοποθέτηση ο Πρωθυπουργός ανέφερε ότι είναι «αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση είναι, βέβαια, να νιώθουν όλες και όλοι ασφαλείς στις σχολές τους. Η γνώση, άλλωστε, συνεπάγεται την ελευθερία και αυτή με τη σειρά της τη νομιμότητα. Ένα περιβάλλον στο οποίο κανείς δεν θα διστάζει να διατυπώνει τις θέσεις του, τις απόψεις του, να ανοίγει μια συζήτηση με κάποιους που πιθανόν να μην συμφωνούν με τις απόψεις του. Αυτό, εξάλλου, συνεπάγεται από τη φύση της η ελευθερία της έκφρασης. Όμως, συμφωνούμε όλοι ότι δεν μπορούμε να ανεχτούμε ένα περιβάλλον στο οποίο ο οποιοσδήποτε, φοιτητής, καθηγητής, μπορεί να νιώθει όμηρος του τραμπουκισμού και της βίας. Ακαδημαϊκό πνεύμα, ακαδημαϊκή ελευθερία σημαίνει πρώτα και πάνω απ’ όλα ένα πνεύμα διαλόγου, τεκμηριωμένης αντιπαράθεσης, διαφωνίας, αλλά και δημιουργικής σύνθεσης… Ανακοινώνουμε μια σειρά, 10+1 νομοθετικές παρεμβάσεις που συμπληρώνουν, ενισχύουν το ήδη τολμηρό νομοθετικό πλαίσιο το οποίο έχουμε θεσπίσει και εφαρμόζουμε από το 2019 και στη συνέχεια από το 2021… Θέλουμε να κλείσουμε, λοιπόν, κάθε τρύπα που δεν συνδέει δικαιώματα με υποχρεώσεις αλλά και κυρώσεις. Όλοι και ο καθένας ξεχωριστά πρέπει να κάνουμε τη δουλειά μας σωστά και υπεύθυνα. Και όταν αυτό δεν συμβαίνει, να υφιστάμεθα τις ανάλογες κυρώσεις αφού πρώτα έχουμε λογοδοτήσει… Σαφής προγραμματισμό σας για την κατάρτιση ή την επικαιροποίηση, για όσους δεν το έχετε κάνει, των σχεδίων ασφαλείας των ιδρυμάτων σας, μέσα στο επόμενο δίμηνο, τη σύνταξη των εσωτερικών κανονισμών μέσα στο 2025, τη θέσπιση Πειθαρχικού Συμβουλίου ανά τομέα για να προβλεφθούν αυτόματες κυρώσεις σε όποιον παρανομεί. Θα το ξαναπώ, ένας φοιτητής στον οποίο απαγγέλλονται διώξεις από τη Δικαιοσύνη, θα πρέπει να χάνει τη φοιτητική του ιδιότητα έως και για 24 μήνες. Και μάλιστα, για την επιτάχυνση της εκδίκασης υποθέσεων βίας στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, θα οριστεί και ένας Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου ο οποίος θα έχει την πανελλαδική εποπτεία τους. Ενώ, όπως ήδη ισχύει στα σχολεία, η αποκατάσταση των ζημιών που προκαλούνται θα βαραίνει σε αστικό επίπεδο πρωτίστως τους πρωταίτιους και όχι τον πανεπιστημιακό προϋπολογισμό, δηλαδή τον Έλληνα φορολογούμενο… Και επειδή οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους, εγώ θέλω να είμαι σαφής εδώ: θα υπάρχουν κυρώσεις, μπορούν ενδεχομένως να φτάνουν και μέχρι την έκπτωση από τον ρόλο τους για εκείνους τους πρυτάνεις, τις διοικήσεις που δεν θα ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Δεν μπορεί, πια, οι μειοψηφίες να είναι οι “μπράβοι” των πανεπιστημίων. Και όπου σημειώνεται παρανομία, δεν μπορεί πια να υπάρχει ασυλία».

Από την πλευρά της η Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού Σοφία Ζαχαράκη επισήμανε: «Σίγουρα έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα και το βλέπουμε εμπράκτως με το “άδειασμα” των καταλήψεων, με την εφαρμογή, προφανώς, του Ν. 4777/2021, πρωτύτερα με αυτό που είχε γίνει με την αποκατάσταση της πραγματικής έννοιας του ασύλου, αυτής της ελευθερίας που πραγματικά οφείλουμε και πρέπει να νιώθουμε όλοι μέσα στο ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο. Όμως, μένουν ακόμα να γίνουν πολλά. Νομίζω ότι σήμερα και με αυτά τα οποία ανακοινώνουμε -και συζητήσαμε πρέπει να πω ακροθιγώς ή και αναλυτικά και στη Σύνοδο Πρυτάνεων- κάνουμε ένα βήμα ακόμα έτσι ώστε αυτή η αίσθηση της ασφάλειας να μπορέσει να επιτρέπει σε διδάσκοντες, σε εργαζομένους, αλλά κυρίως σε φοιτήτριες και φοιτητές να κάνουν αυτό το οποίο ούτως ή άλλως επιθυμούν περισσότερο: να ζήσουν την πανεπιστημιακή ζωή».

Η Προεδρεύουσα της Συνόδου Πρυτάνεων, Πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Χριστίνα Κουλούρη, σημείωσε: «Άκουσα με πολύ μεγάλη ευχαρίστηση τον κ. Πρωθυπουργό να αναφέρει ότι έχει διαπιστωθεί βελτίωση στα πανεπιστήμια και εμείς το επιβεβαιώνουμε. Υπάρχει πράγματι. Έχουμε διανύσει, νομίζω, μια πολύ σημαντική και επιτυχημένη πορεία, κάτι που αναγνωρίζεται και από την κοινωνία. Και εδώ θα πρέπει να το πούμε ότι το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο είναι ένας θεσμός που χαίρει της εμπιστοσύνης της πολιτείας. Άρα, χαιρετίζουμε την πρόθεσή σας να το στηρίξετε και θα σας στηρίξουμε και εμείς σε αυτή σας την προσπάθεια».

Στη σύσκεψη έλαβαν μέρος ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, η Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού Σοφία Ζαχαράκη, ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ο Υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος και ο Υφυπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού αρμόδιος για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, Νίκος Παπαϊωάννου.