Ποιοι θα πρέπει να ανησυχούν από τα ηλεκτρονικά «ραβασάκια» του ΕΦΚΑ

Τα ειδοποιητήρια αφορούν μισθωτούς που διατηρούν παράλληλα μπλοκάκι

Έρχονται τα νέα ηλεκτρονικά «ραβασάκια» του ΕΦΚΑ για την παράλληλη απασχόληση με χρεωστικά, μηδενικά ή πιστωτικά υπόλοιπα από την εκκαθάριση του 2020. Τα νέα ειδοποιητήρια αφορούν μισθωτούς που διατηρούν παράλληλα μπλοκάκι ως επαγγελματίες ή αυτοαπασχολούμενους που ασκούν πολλαπλές μη μισθωτές δραστηριότητες. Όσοι μισθωτοί βρεθούν με χρεωστικά υπόλοιπα για το μπλοκάκι τους -κυρίως όσοι απασχολούνταν το 2020 με χαμηλούς μισθούς, κάτω των 900 ευρώ- θα πρέπει να αποπληρώσουν το χρέος του 12μήνου του 2020 σε 6 μηνιαίες δόσεις, αρχής γενομένης από τις 29 Απριλίου και μετά.

Παράλληλα με την εκκαθάριση των εκκρεμοτήτων του 2020 ο ΕΦΚΑ προχωρά και στην εκκαθάριση των πρώτων μηνών του 2021, ώστε να ξεκινήσει να «τρέχει» κανονικά η εισφοροδότηση των μη μισθωτών με παράλληλη απασχόληση, όπως προβλέπει ο νόμος. Τα πρώτα ηλεκτρονικά «ραβασάκια» του Ενιαίου Φορέα για τις ασφαλιστικές εισφορές του Ιανουαρίου 2021 θα έχουν καταληκτική ημερομηνία πληρωμής την 31η Μαΐου. Ακολούθως, έως τις 30 Ιουνίου θα πρέπει να πληρωθούν τα ασφάλιστρα του Φεβρουαρίου 2021 κ.ο.κ.
Για την πλειονότητα, βέβαια, των επαγγελματιών με παράλληλη μισθωτή απασχόληση το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης αναμένεται να είναι μηδενικό, καθώς οι περισσότεροι καλύπτουν με τις εισφορές του μισθού τους την ασφαλιστική τους υποχρέωση ως μη μισθωτοί. Υπενθυμίζεται πως για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους με παράλληλη μισθωτή απασχόληση το ποσό εισφοράς, ανά κλάδο κύριας ασφάλισης, από τη μισθωτή απασχόληση δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της 2ης ασφαλιστικής κατηγορίας ή της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας εφόσον αυτή είναι μεγαλύτερη.

Αυτό σημαίνει πως όσοι παράλληλα απασχολούμενοι έχουν μικτό μισθό 930 ευρώ και πάνω δεν υποχρεούνται να πληρώσουν εισφορές για την παράλληλη μη μισθωτή δραστηριότητα, δηλαδή για το «μπλοκάκι» τους. Αυτό καθώς με μικτό μισθό τουλάχιστον 930 ευρώ καλύπτεται η ασφαλιστική εισφορά των 186 ευρώ για κύρια σύνταξη, των 66 ευρώ για υγεία και οι απαιτούμενες εισφορές για επικουρική ασφάλιση. Συνεπώς οι επαγγελματίες που εργάζονται παράλληλα ως μισθωτοί ή οι μισθωτοί που έχουν και «μπλοκάκι» δεν θα πρέπει να ανησυχούν για ειδοποιητήρια του ΕΦΚΑ, εφόσον έχουν μικτό μισθό άνω των 930 ευρώ.

Αντίθετα, όσοι είχαν χαμηλότερο μικτό μισθό το 2020 και είχαν παράλληλα ενεργό «μπλοκάκι», οφείλουν εισφορές για τη μη μισθωτή δραστηριότητά τους, δηλαδή για το «μπλοκάκι».

Η απόφαση

Το νέο πλαίσιο εισφορών για τα μπλοκάκια ισχύει από το 2020, ωστόσο δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί στην πράξη. Με απόφαση που υπογράφεται από τον υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πάνο Τσακλόγλου, ορίζεται η διαδικασία προσδιορισμού και εκκαθάρισης εισφορών για τους ασφαλισμένους που ασκούν παράλληλα μισθωτή και μη μισθωτή απασχόληση.

Ειδικά για το 2020 η εκκαθάριση των εισφορών όλου του έτους διενεργείται -όπως επισημαίνει το υπουργείο Εργασίας- έως το τέλος Μαρτίου 2021 και από την ολοκλήρωσή της θα προκύψει πιστωτικό, μηδενικό ή χρεωστικό υπόλοιπο. Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, οι τυχόν οφειλόμενες εισφορές για το 12μηνο του 2020 θα εξοφληθούν σε 6 μηνιαίες δόσεις. Δηλαδή, κάθε μήνα θα πρέπει ο παράλληλα ασφαλισμένος να πληρώνει δύο μηνιαίες εισφορές του 2020, αρχής γενομένης από τις 29 Απριλίου του 2021.  Για τις εισφορές από 1ης.1.2021 η εκκαθάριση θα διενεργείται πλέον κάθε μήνα, με πρώτη εφαρμογή έως τις 29 Απριλίου και καταληκτική ημερομηνία πληρωμής τυχόν χρεωστικών υπολοίπων μέχρι τέλη Μαΐου 2021.

Η απόφαση προβλέπει ότι σε περίπτωση που ελεύθερος επαγγελματίας απασχολείται ταυτόχρονα και ως μισθωτός καταβάλλονται οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στη μισθωτή του απασχόληση, βάσει των ασφαλιστέων του αποδοχών. Σε περίπτωση που οι καταβληθείσες εισφορές είναι υψηλότερες των εισφορών που προκύπτουν από την επιλεγείσα ασφαλιστική κατηγορία, καλύπτεται η υποχρέωση καταβολής εισφορών από τον ελεύθερο επαγγελματία. Κάθε ποσό εισφοράς πλέον της υποχρέωσης που προκύπτει από την ασφαλιστική κατηγορία προσμετράται και αυξάνει τη μελλοντική συνταξιοδοτική παροχή.
Αν οι καταβληθείσες από τη μισθωτή εργασία εισφορές υπολείπονται της επιλεγείσας κατηγορίας (η οποία στην περίπτωση της παράλληλης απασχόλησης θα πρέπει να είναι τουλάχιστον η δεύτερη), τότε ο ασφαλισμένος καλείται να καλύψει τη διαφορά.

Μέσω της διαδικασίας εκκαθάρισης, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι με μισθωτή απασχόληση είτε απαλλάσσονται τελείως από την υποχρέωση καταβολής εισφορών είτε καλούνται να πληρώσουν σημαντικά χαμηλότερες εισφορές, καθώς μέρος της ασφαλιστικής τους κατηγορίας καλύπτεται από τις ήδη καταβληθείσες εισφορές μισθωτής απασχόλησης.
Τα χρεωστικά υπόλοιπα που τυχόν θα κληθούν οι ασφαλισμένοι να καταβάλουν είναι συνάρτηση της διαφοράς μεταξύ της ασφαλιστικής κατηγορίας που επέλεξαν και των αποδοχών από μισθωτές υπηρεσίες και για όσο διάστημα έχουν παράλληλη απασχόληση. Είναι επίσης συνάρτηση της υποχρέωσης υπαγωγής στην ασφάλιση για κάθε ασφαλισμένο, καθώς ανάλογα με το αν ανήκουν στο τ. ΕΤΑΑ, τ. ΟΑΕΕ ή τ. ΟΓΑ αυτές διαφέρουν.
Η υπουργική απόφαση ορίζει και τα βήματα της πάγιας διαδικασίας με την οποία θα προσδιορίζεται η ασφαλιστική υποχρέωση των παραλλήλως απασχολουμένων:

* λαμβάνονται υπόψη οι υποβαλλόμενες από τον εργοδότη μηνιαίες Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ), συμπεριλαμβανομένων αυτών που υποβάλλονται για τους ασφαλισμένους του π. ΝΑΤ και
* η ελάχιστη εισφορά (π.χ. η 2η κατηγορία για παλαιούς επαγγελματίες) επί παράλληλης άσκησης μισθωτών και μη μισθωτών δραστηριοτήτων ή η επιλεγείσα από τον ίδιο ασφαλιστική κατηγορία, εφόσον είναι μεγαλύτερη.
* Ο προσδιορισμός των μηνιαίων εισφορών για τη μη μισθωτή απασχόληση πραγματοποιείται μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής ΑΠΔ. Μέχρι να ληφθούν τα στοιχεία για τις εισφορές της μισθωτής απασχόλησης, αναστέλλεται η έκδοση ειδοποιητηρίου. Για την αναστολή λαμβάνεται υπόψη η αίτηση-δήλωση του ασφαλισμένου, η οποία υποβάλλεται μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ.
* Αν κατά τη λήψη των στοιχείων διαπιστωθεί η μη υποβολή ΑΠΔ και κατά συνέπεια η μη ύπαρξη μισθωτής απασχόλησης, θα αναζητούνται οι αντίστοιχες εισφορές μη μισθωτού της κατηγορίας κατάταξής του.
* Στις περιπτώσεις που τροποποιούνται τα στοιχεία εισφορών στις υποβληθείσες από τον εργοδότη μηνιαίες ΑΠΔ θα επέρχονται αντίστοιχα τροποποιήσεις στη μηνιαία εισφορά μη μισθωτού κατά την επόμενη μηνιαία ροή από τη λήψη των νέων στοιχείων εισφορών μισθωτού.