Να αλλάξει η συνολική εικόνα της αγοράς της Αγίας Μαρίνας ενώ ταυτόχρονα να διατηρηθεί η συνοχή και να αναβαθμιστεί η συνολική αισθητική μιας μεγάλης περιοχής που συνδέει εκτός της περιοχής της αγοράς, το Πνευματικό Κέντρο το οθωμανικό μνημείο μέχρι το Τζαμί Καλούτσιανής και το δημαρχείο, φιλοδοξεί η δημοτική αρχή που παρουσίασε στη συνεδρίαση της δημοτικής επιτροπής την πρόταση που κέρδισε το πρώτο βραβείο στον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Ιδεών με τίτλο: «Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός Ιδεών για τον σχεδιασμό της νέας Δημοτικής Αγοράς Αγίας Μαρίνας Ιωαννίνων και την ενσωμάτωσή της στο αστικό τοπίο».
Παρουσία του δημάρχου Ιωαννίνων, Θωμά Μπέγκα, και με ερωτήσεις αναφορικά με τα κόστη από πλευράς της αντιπολίτευσης, εγκρίθηκαν ομόφωνα οι αποφάσεις της κριτικής επιτροπής.
Η πρόταση
Η ομάδα που κέρδισε το πρώτο βραβείο αποτελείται από τους Φλώριαν Λιάκος, Διπλ. Αρχιτέκτων Μηχανικός, Αλέξιος Βισβίνης, Διπλ. Αρχιτέκτων Μηχανικός, Ειρήνη Ελένη Μαρκαντωνάτου, Διπλ. Αρχιτέκτων Μηχανικός, με συνεργάτες τους Αθανασία Κοκκάλα, Διπλ. Αρχιτέκτων Μηχανικός, Παναγιώτη Βασιλάτο, Διπλ. Αρχιτέκτων Μηχανικός, Μανώλης Μάνιο, Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός, ο βασικός άξονας της παρέμβασης είναι η διαμπερότητα και η διαφάνεια του συγκροτήματος, που επιτρέπουν τη συνεχή ροή μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου.
Πως θα είναι η νέα αγορά
Ας δούμε όμως πως θα διαμορφωθεί η Αγορά σύμφωνα με το σχέδιο. Η διάταξη ακολουθεί το περίγραμμα του οικοπέδου, όπως και τα γύρω κτίσματα, χωρίς ωστόσο να διαμορφώνει ένα αδιάλειπτο μέτωπο προς τους παρακείμενους δρόμους. Αντίθετα, στα σημεία όπου οι οδικοί και περιπατητικοί άξονες συναντούν το οικόπεδο, το κτιριακό περίγραμμα «ανοίγει», διαμορφώνοντας διαμπερή περάσματα και εισόδους.
Στην καρδιά του συγκροτήματος, μια υπαίθρια κεντρική πλατεία λειτουργεί ως οργανωτικός και κοινωνικός πυρήνας της αγοράς. Η πλατεία αυτή έχει τόσο πρακτικό όσο και συμβολικό χαρακτήρα: αποτελεί χώρο υποδοχής, συνεύρεσης και φιλοξενίας πολιτιστικών δράσεων, εκδηλώσεων και δημόσιου διαλόγου.
Κατά μήκος των οδών Σολωμού, Αγίας Μαρίνης και Ιατρίδου αναπτύσσονται χρήσεις όπως χώροι εστίασης και αναψυχής, λιανικό εμπόριο και αίθουσα πολλαπλών χρήσεων. Αυτοί οι χώροι λειτουργούν ανεξάρτητα και μπορούν να παραμένουν κλειστοί, χωρίς να εμποδίζουν την ελεύθερη πρόσβαση πεζών στην κεντρική πλατεία της αγοράς,
Στην πλευρά του οικοπέδου που γειτνιάζει με το πάρκο Ηρώων, προβλέπεται ένας διώροφος, ενιαίος χώρος που θα φιλοξενεί τους προσωρινούς παραγωγούς, ο οποίος μπορεί να κλείνει εκτός ωρών λειτουργίας. Ο χώρος αυτός οργανώνεται με πάγκους για την παρουσίαση προϊόντων, αλλά παραμένει ευέλικτος ώστε να φιλοξενεί εκθέσεις, δρώμενα ή άλλες δραστηριότητες, ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες.
Τέλος, τμήμα της οδού Αγίας Μαρίνας, όπου σήμερα επιτρέπεται η διέλευση και στάθμευση οχημάτων, θα χαρακτηριστεί ως πεζόδρομος, με δυνατότητα διέλευσης οχημάτων μόνο για τους κατοίκους της οδού και για οχήματα έκτακτης ανάγκης. Ως αφετηρία της πεζοδρομημένης διαδρομής ορίζεται η συμβολή οδών Αγίας Μαρίνας και Ιατρίδου και τέρμα της η συμβολή οδών Αγίας Μαρίνας και Μπιζανίου. Το τμήμα της οδού Αγίας Μαρίνας από την οδό Κονίτσης έως την οδό Γκραμπάλας θα παραμείνει λειτουργικό ως δρόμος για διέλευση οχημάτων, που προέρχονται από την οδό Κονίτσης και κατευθύνονται στην οδό Γκραμπάλας.
Η εσωτερική λειτουργική διάταξη της αγοράς ακολουθεί μια ευέλικτη τυπολογία, επιτρέποντας ποικιλία χρήσεων, από μικρά καταστήματα παραγωγών και κρεοπωλεία έως λαϊκές ή υπαίθριες αγορές. Οι εμπορικοί χώροι είναι πλήρως προσβάσιμοι, με διακριτές ζώνες για στάση, κυκλοφορία και παραμονή, ενώ έχουν προβλεφθεί χώροι υγιεινής, αποθήκευσης και ψυκτικοί θάλαμοι.
Επιπλέον, η πρόταση περιλαμβάνει χώρους πολιτιστικών δράσεων, όπως εργαστήρια τοπικών προϊόντων, καθώς και γραφεία διαχείρισης της αγοράς.
Η πρόταση δίνει έμφαση στη σχέση του κτιρίου με το περιβάλλον του, τόσο σε επίπεδο υλικών, όσο και ενεργειακής απόδοσης, μέσω μιας προσεκτικά μελετημένης βιοκλιματικής προσέγγισης. Βασικός στόχος είναι η αειφορική κατασκευή, με σεβασμό στο τοπικό κλίμα, το φυσικό τοπίο και τη μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα του συγκροτήματος.
Ικανοποίηση για τη συμμετοχή και το αποτέλεσμα
Ο δήμαρχος φανερά ικανοποιημένος μίλησε για τη σημασία της επιλογής εκ μέρους της δημοτικής αρχής της διεξαγωγής ενός αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την ανάπλαση ενός εμβληματικού κτιρίου και σημείου για την πόλη.
«Αν σκεφτούμε το σημείο στο οποίο είναι χωροθετημένη αυτή η αγορά, με τον ιδιαίτερο οικιστικό χαρακτήρα, το Πνευματικό Κέντρο, το Τζαμί της Καλούτσιανης, τότε πιστεύω ότι ορθά προβήκαμε στην αρχιτεκτονική επίλυση του νέου κτηρίου. Άλλωστε εμείς ως παράταξη και ως δημοτική αρχή πιστεύουμε ότι τα εμβληματικά κτήρια και οι εμβληματικοί χώροι σε έναν Δήμο, σε μια πόλη, πρέπει πραγματικά να μελετώνται μέσω ενός αρχιτεκτονικού διαγωνισμού. Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός ιδεών προσέλκυσε ένα σημαντικό αριθμό ενδιαφερομένων και το αποτέλεσμα που έχουμε στα χέρια μας είναι προϊόν κρίσης μιας επιτροπής που αποτελείται από αξιόλογους επιστήμονες και προάγει την αισθητική της πόλης. Με το καλό, όταν έρθει η ώρα να υλοποιηθεί αυτό το έργο, πιστεύω ότι θα αναβαθμίσει πάρα πολύ όχι μόνο το συγκεκριμένο σημείο αλλά και τη συνολική πολιτιστική διαδρομή της πόλης», είπε ο κ. Μπέγκας.
Ο αντιδήμαρχος Προγραμματισμού και πρόεδρος της Δημοτικής Επιτροπής, Θωμάς Γιωτίτσας, υπογράμμισε τη σημασία της διαδικασίας και τη συμβολή όλων των εμπλεκόμενων: «Είμαστε πάρα πολύ ευχαριστημένοι γιατί υπήρξε ένα πάρα πολύ σημαντικό ενδιαφέρον από αρχιτεκτονικά γραφεία από όλη την Ελλάδα και οι προτάσεις που κατατέθηκαν ήταν υψηλού επιπέδου. Συνολικά υποβλήθηκαν 38 προτάσεις και η επιτροπή κατάφερε να καταλήξει ομόφωνα στο πρώτο βραβείο».
Ερωτήσεις για το κόστος αλλά και τη χρηματοδότηση έθεσε από την πλευρά της αντιπολίτευσης ο Γιώργος Αρλέτος. Ο κ. Αρλέτος ζήτησε να ενημερωθεί για το εάν υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση για να λάβει σχετικές απαντήσεις και διαβεβαιώσεις ότι η χρηματοδότηση θα δοθεί από το Υπουργείο Τουρισμού με το οποίο υπάρχει ήδη συμφωνία ενώ τόνισε ότι στην περιοχή παρέμβασης περιλαμβάνεται και το δημαρχείο που είναι επίσης ιστορικό κτήριο και που χρειάζεται και αυτό σημαντικές παρεμβάσεις και χρήματα.
Εξήγησε τέλος ότι οι οριστικές μελέτες θα συνταχτούν έχοντας ως βάση την πρόταση που κέρδισε το πρώτο βραβείο αλλά αυτό δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα :
«…Το μεγάλο ζητούμενο ήταν να αναδειχθεί μια ολοκληρωμένη παρέμβαση που δεν θα αφορά μόνο φωτισμούς ή επιμέρους παρεμβάσεις, αλλά θα δημιουργεί έναν πολιτιστικό και περιβαλλοντικό διάδρομο, με σύνδεση με το Τζαμί της Καλούτσιανης, το οποίο επίσης σύντομα θα είναι ανακαινισμένο και θα ενταχθεί σε αυτή τη διαδρομή. Θα ακολουθήσουν οι οριστικές μελέτες οι οποίες θα έχουν ως βάση την πρόταση που κέρδισε η οποία δεν είναι δεσμευτική. Μπορεί δηλαδή ο δήμος να κάνει σημειακές αλλαγές. Για τις οριστικές μελέτες υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το υπουργείο Τουρισμού και περιλαμβάνουν μια μεγαλύτερη περιοχή παρέμβασης από το Δημαρχείο μέχρι και το Τζαμί».
ΕΛΕΝΑ ΣΤΑΜΟΥ, από την εφημ. “Πρ. Νέα” 5-11-2025
Αριθμός Μ.Η.Τ.: 232375 