Κύρια ουσία χρήσης για τους εξαρτημένους η κάνναβη

Τι δηλώνουν οι περισσότεροι χρήστες που απευθύνθηκαν στο ΚΕΘΕΑ Ήπειρος ζητώντας βοήθεια το 2023- Η ηρωίνη έχει υποχωρήσει στην 3η θέση πίσω από την κάνναβη που είναι πρώτη και την κοκαΐνη που είναι στη δεύτερη θέση

Εξαρτημένοι από την κάνναβη ως κύρια ουσία χρήσης και από την κοκαΐνη σε δεύτερο επίπεδο, δηλώνουν οι περισσότεροι χρήστες που απευθύνθηκαν στο ΚΕΘΕΑ Ήπειρος ζητώντας βοήθεια το 2023 και δέχθηκαν να συμμετάσχουν σε μία έρευνα για το προφίλ τους, που φέρνει στην επιφάνεια μία σειρά ενδιαφερόντων στοιχείων τα οποία μεταβάλλουν την εικόνα που έχουμε μέχρι σήμερα για την κύρια ουσία της χρήσης και εξάρτησης.

Σε αντίθεση με τα στοιχεία που υπήρχαν το 2007 όταν το ΚΕΘΕΑ εγκαταστάθηκε στα Ιωάννινα, όπου η κύρια ουσία χρήσης αναφερόταν η ηρωίνη σε ποσοστό 85% και ακολουθούσε η κάνναβη, σήμερα, η ηρωίνη έχει υποχωρήσει στην 3η θέση με ποσοστό 22,9% πίσω από την κάνναβη που είναι πρώτη με ποσοστό 34,9% και την κοκαΐνη που είναι στη δεύτερη με ποσοστό 24,8%.

Η εκτίμηση σύμφωνα με τον Γιάννη Παπαχρήστου, επιστημονικό υπεύθυνο του ΚΕΘΕΑ Ήπειρος που παραχώρησε συνέντευξη Τύπου στα τοπικά μέσα με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας κατά των ναρκωτικών είναι πως υπάρχει μία παγκόσμια τάση υποχώρησης και περιορισμού των καλλιεργειών οπίου και ηρωίνης ως παράγωγο, και παράλληλα αύξησης της χρήσης κάνναβης και κοκαΐνης για μία σειρά λόγων.

«Σε κάθε περίπτωση το ΚΕΘΕΑ ως μία δομή απεξάρτησης και κοινωνικής επανένταξης πρέπει να προσαρμόσει σε αυτά τα νέα δεδομένα. Η πρόκληση του ΚΕΘΕΑ υφίσταται μια διαφοροποίηση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, σχετικά με το είδος των παράνομων ουσιών, αλλά και τη ραγδαία ανάπτυξη των νόμιμων εξαρτήσεων. Προκύπτει λοιπόν η ανάγκη για την ανάπτυξη περαιτέρω υπηρεσιών και προσαρμογή των ήδη υπαρχουσών, ώστε ο φορέας να ανταποκρίνεται επαρκώς στις μεταβαλλόμενες ανάγκες και να υποστηρίζει αποτελεσματικά το σύνολο του πληθυσμού», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαχρήστος.

Πριν τα 17 η πρώτη γνωριμία

Σύμφωνα με την έρευνα που αφορά 110 άτομα που απευθύνθηκαν στο ΚΕΘΕΑ Ήπειρος το 2023, υπάρχουν και άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία όπως είναι ότι πρόκειται για 86,4% άνδρες και 13,6% γυναίκες, με μέση ηλικία τα 33,4 έτη, κάτοικοι αστικών κέντρων σε ποσοστό 81,8% ενώ περισσότεροι από τους μισούς (54,5%) μένουν μαζί με τους γονείς τους, κάτι που καθιστά κρίσιμο τον ρόλο της επανένταξης στην αυτονόμηση των πρώην χρηστών. Άνεργοι ή περιστασιακά εργαζόμενοι είναι το 53,7% ενώ το 51,9% έχει ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Η μέση ηλικία διακοπής του σχολείου για τους υπόλοιπους είναι τα 14,2 έτη και η μέση ηλικία έναρξης ουσιών είναι τα 16,7 έτη. Η κάνναβη είναι σε ποσοστό 77,4% ουσία έναρξης της χρήσης και κατατείνει σε ποσοστό 34,9% σε κύρια ουσία χρήσης. Η μέση ηλικία έναρξης της κύριας χρήσης είναι τα 19,4 έτη και η διάρκεια χρήσης της κύριας ουσίας είναι τα 13,3 έτη. Το 39,5% έκανε χρήση με ενέσιμη μορφή με ηλικία έναρξης τα 21 έτη, ενώ το 36% δηλώνει ότι πάσχει από κάποιο σοβαρό πρόβλημα ψυχικής υγείας, με κυριότερο την καταθλιπτική διαταραχή, το 40% έχει τουλάχιστον μία καταδίκη, και το 21,6% έχει τουλάχιστον μία ποινή φυλάκισης σε βάρος του.

1.110 απευθύνθηκαν στο ΚΕΘΕΑ Ήπειρος το 2023

Για το 2023 όπως ανέφερε στο μεταξύ ο κ. Παπαχρήστου, προσέγγισαν το ΚΕΘΕΑ και έλαβαν υπηρεσίες 1110 άτομα. Από αυτούς, 277 είναι θεραπευόμενοι από παράνομες ουσίες σε οποιαδήποτε φάση της θεραπείας, 253 θεραπευόμενοι από νόμιμες εξαρτήσεις (αλκοόλ, τζόγος, διαδίκτυο) και 580 είναι μέλη των οικογενειών όπως γονείς, αδέρφια, σύντροφοι, φίλοι.

Το ΚΕΘΕΑ Ήπειρος, εκτός από την αντιμετώπιση των παράνομων ουσιών, υποστηρίζει έναν εξίσου σημαντικό αριθμό πολιτών (100 για το έτος αναφοράς), των οποίων βασικό πρόβλημα αφορά τις νόμιμες εξαρτήσεις, δηλαδή αλκοόλ, τυχερά παιχνίδια και διαδίκτυο.  Ο πληθυσμός αυτός δεν είναι τόσο ομοιογενής όσο στην περίπτωση των παράνομων ουσιών και παρουσιάζει πληθώρα διαφορετικών χαρακτηριστικών.

Οι Κινητές Μονάδες

Οι Κινητές Μονάδες (Ιωάννινα, Κοζάνη, Κεφαλονιά) δραστηριοποιούνται στο γεωγραφικό εύρος των περιφερειών της Ηπείρου, της Δυτικής Μακεδονίας και των Ιονίων Νήσων. Στο πλαίσιο λειτουργίας των Κινητών Μονάδων παρέχονται υπηρεσίες ενημέρωσης και βραχείας παρέμβασης σε άτομα και ομάδες με ζητήματα χρήσης ουσιών (παράνομων και νόμιμων) και άλλου τύπου εξαρτητικές συμπεριφορές (τυχερά παιχνίδια, προβληματική χρήση Διαδικτύου/Gaming). Ακόμη, οι Κινητές Μονάδες στοχεύουν στη δικτύωση και την υλοποίηση δράσεων και συνεργειών με άλλους φορείς και συλλόγους διαμορφώνοντας ένα υποστηρικτικό κοινωνικό περιβάλλον για τα άτομα και τις οικογένειές τους.

Ειδικότερα, εντός του 2023 οι Κινητές Μονάδες των τριών Περιφερειών (Ηπείρου, Δυτ. Μακεδονίας και Ιονίων Νήσων) πραγματοποίησαν συνολικά:

405 εξορμήσεις, 352 επαφές με χρήστες παράνομων και νόμιμων εξαρτήσεων και 6789 αποδέκτες δράσεων πρόληψης και ενημέρωσης.

«Πάμε μαζί»

Στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας κατά των Ναρκωτικών το ΚΕΘΕΑ Ήπειρος, πραγματοποιεί καμπάνια με σύνθημα ¨πάμε μαζί¨ για να υπογραμμίσει την αναγκαιότητα συλλογικής δράσης και πολιτικών συμπερίληψης για την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων.

Η καμπάνια «πάμε μαζί» πλαισιώνεται από ανοιχτές εκδηλώσεις του προγράμματος στις τρεις Περιφέρειες (Ηπείρου, Δυτικής Μακεδονίας, Ιονίων Νήσων). Συγκεκριμένα έγιναν και γίνονται εκδηλώσεις σε Ιωάννινα, Άρτα, Ηγουμενίτσα, Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Κοζάνη, Γρεβενά, Φλώρινα, Καστοριά.

Ο κ. Παπαχρήστου τόνισε ότι στην περιοχή μας χρειάζεται να δείξουμε μετά από 17 χρόνια παρουσίας του ΚΕΘΕΑ ότι ως κοινωνία διαθέτουμε την κεκτημένη εμπειρία και ωριμότητα ώστε να εστιάζουμε στην εξάρτηση και όχι στις ουσίες, στις αιτίες και όχι στα συμπτώματα, στη θεραπευτική υποστήριξη και όχι στην καταστολή.

«Η εξάρτηση από τα ναρκωτικά και προλαμβάνεται και θεραπεύεται για αυτό «πάμε μαζί» για δημόσιες, δωρεάν προσβάσιμες σε όλους και ποιοτικές υπηρεσίες, πρόληψη και θεραπεία που σέβονται τις ανάγκες τη φωνή και τη διαφορετικότητα των ανθρώπων και των τοπικών κοινωνιών, για μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς», ανέφερε.

Καμία εξέλιξη για τις αλλαγές

Ερωτηθείς τέλος για τις επικείμενες αλλαγές με την ενοποίηση και συγχώνευση των φορέων και Κέντρων Πρόληψης σε μία κεντρική δομή, όπως προβλέπεται από το σχετικό Νόμο του τέλους του 2023 ο κ. Παπαχρήστου ανέφερε, ότι μέχρι σήμερα, το μόνο που υπάρχει, είναι διαρροές και μεταθέσεις ημερομηνιών για την έναρξη ισχύος της νέας συνθήκης. Δεν έκρυψε πάντως την ανησυχία του για την πορεία υλοποίησης των Πράξεων που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ που συνολικά για το ΚΕΘΕΑ Ήπειρος είναι επτά και απασχολούν 30 άτομα. Η χρηματοδότηση των Πράξεων αυτών ολοκληρώνεται στο τέλος του 2024 και δεν υπάρχει κάποια επίσημη ενημέρωση για το τι θα ισχύσει στην πορεία από το 2025.