Η προστασία των πέτρινων γεφυριών ως φορέας μνήμης και πολιτιστικής συνέχειας

Με ιδιαίτερα αυξημένο ενδιαφέρον από την επιστημονική κοινότητα, τις τοπικές αρχές και τους πολίτες πραγματοποιήθηκε στην Πωγωνιανή η ημερίδα του 2ου Διεθνούς Εργαστηρίου Τεκμηρίωσης και Ανάδειξης Πέτρινων Γεφυριών.

Κατά τη διάρκεια της ημερίδας αναδείχθηκε η σημασία της προστασίας των πέτρινων γεφυριών, όχι μόνο ως τεκμηριωμένων αρχιτεκτονικών μνημείων, αλλά και ως φορέων μνήμης και πολιτιστικής συνέχειας για την Ήπειρο και τον ελληνικό ορεινό χώρο γενικότερα.

Το επιστημονικό ενδιαφέρον ήταν έντονο, ενώ ιδιαίτερα σημαντικές κρίθηκαν οι παρεμβάσεις που αφορούσαν τις σύγχρονες μεθόδους ψηφιακής αποτύπωσης, τη γεωχωρική τεκμηρίωση και τις δυνατότητες αξιοποίησης των δεδομένων για την τουριστική και εκπαιδευτική ανάπτυξη της περιοχής. Παράλληλα, υπογραμμίστηκε η τεράστια αξία της βιωματικής εκπαίδευσης για τους φοιτητές που συμμετέχουν ενεργά στο πεδίο, αποκτώντας εμπειρία και τεχνογνωσία στην πράξη.

Κατά τον χαιρετισμό της η Αντιπεριφερειάρχης για θέματα Ανάπτυξης των Ορεινών Όγκων, Κατερίνα Αρλέτου δήλωσε: «Η Περιφέρεια Ηπείρου επενδύει ουσιαστικά και με συνέπεια στη διατήρηση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς των ορεινών όγκων, ως κινητήριο δύναμη για την τοπική ανάπτυξη. Η στήριξη πρωτοβουλιών όπως το Διεθνές Εργαστήριο στο Πωγώνι, δεν αποτελεί μόνο μια πολιτιστική προτεραιότητα, αλλά και ένα αναπτυξιακό στοίχημα. Τα πέτρινα γεφύρια είναι κάτι πολύ περισσότερο από αρχιτεκτονικά έργα – είναι σύμβολα συνέχειας και ταυτότητας που οφείλουμε να διαφυλάξουμε».

Ο Δήμαρχος Πωγωνίου, Κωνσταντίνος Καψάλης αναφέρθηκε στην πλούσια πολιτιστική κληρονομιά του τόπου και τόνισε τη βαρύτητα της συγκεκριμένης ακαδημαϊκής δράσης. «Πρόκειται για μια δράση που δεν αποτελεί απλώς επιστημονική άσκηση, αλλά πράξη ουσιαστικής μνήμης, σεβασμού και πολιτιστικής ευθύνης. Το Πωγώνι, ευλογημένο με πλούσιο φυσικό περιβάλλον, ορεινή αρχοντιά και έντονο ιστορικό αποτύπωμα, φιλοξενεί δεκάδες πέτρινα γεφύρια – μοναδικά δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής, που δεν συνδέουν απλώς τις όχθες ενός ποταμού, αλλά γενιές, ιστορίες και πολιτισμούς. Κάθε λιθόκτιστη καμάρα κρύβει μέσα της δεξιοτεχνία, μνήμη και ταυτότητα. Και είναι καθήκον μας να την προστατεύσουμε. Η διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς δεν είναι επιλογή, αλλά ευθύνη. Και σε αυτή την προσπάθεια, η επιστημονική κοινότητα αποτελεί τον πιο πολύτιμο σύμμαχο. Η συνεργασία μας αποδεικνύει πως όταν η επιστήμη και η τοπική αυτοδιοίκηση ενώσουν δυνάμεις, τότε η πολιτιστική μας κληρονομιά έχει όχι μόνο παρελθόν και παρόν, αλλά και ελπιδοφόρο μέλλον» σημείωσε.

Από την πλευρά της ακαδημαϊκής κοινότητας ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Βασίλης Παγούνης αναφέρθηκε στη συνεργασία με το Δήμο Πωγωνίου: «Η συνεργασία με τον Δήμο Πωγωνίου έχει δημιουργήσει έναν πρότυπο πυρήνα εφαρμοσμένης επιστήμης και κοινωνικής προσφοράς. Η τεκμηρίωση με σύγχρονα εργαλεία 3D αποτύπωσης και γεωπληροφορικής ανοίγει νέους δρόμους για την κατανόηση, τη διαχείριση και την ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Οι φοιτητές μας αποκτούν εμπειρία πεδίου που δεν αντικαθίσταται εύκολα, ενώ η κοινωνία κερδίζει ένα ψηφιακό απόθεμα πολιτιστικής γνώσης».

Ο Επίκουρος Καθηγητής του Π.Δ.Α., Αθανάσιος Ηλιοδρομίτης σημείωσε: «Το εργαστήριο αποτελεί ένα παράδειγμα διεπιστημονικής συνεργασίας. Η σύνθεση τεχνολογίας, ιστορικής έρευνας και χωρικής τεκμηρίωσης αποδίδει καρπούς, τόσο επιστημονικούς όσο και κοινωνικούς. Η συμμετοχή μας δεν είναι απλώς ακαδημαϊκή, είναι βαθιά ανθρώπινη».

Ο Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του Α.Π.Θ., Βασίλης Τσιούκας δήλωσε: «Η ακριτική Ήπειρος και ειδικά περιοχές όπως το Πωγώνι, προσφέρουν ένα μοναδικό πεδίο εφαρμογής για τις γεωχωρικές επιστήμες. Η τεκμηρίωση των γεφυριών ενισχύει τόσο την επιστήμη όσο και την τοπική κοινωνία, δημιουργώντας γέφυρες γνώσης και συνέχειας. Οι φοιτητές έρχονται σε άμεση επαφή με τα μνημεία και τις απαιτήσεις των σύγχρονων επιστημονικών μεθόδων».

Τέλος, ο Επίκουρος Καθηγητής του Ε.Μ.Π., Δημήτρης Αναστασίου τόνισε: «Οι πέτρινες γέφυρες της Ηπείρου είναι όχι μόνο τεχνικά αριστουργήματα, αλλά και φορείς πολιτισμού. Σήμερα παρουσιάζουμε τα αποτελέσματα των δύο ετών έρευνας και καταγραφής. Η αξιοποίηση τεχνολογιών αιχμής και η δημιουργία θεματικών χαρτών, συμβάλλει αποφασιστικά στη μακροπρόθεσμη διατήρησή τους. Χαιρόμαστε που οι φοιτητές μας γίνονται μέρος αυτής της πολύτιμης προσπάθειας».

Η ημερίδα έκλεισε με την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας ενώ ακολούθησε συζήτηση με το κοινό, με ανταλλαγή απόψεων γύρω από το μέλλον της πολιτιστικής διαχείρισης και την ανάγκη διαρκούς επένδυσης στη γνώση και τη συνεργασία.